بررسی دو ترجمه آغازین ، با دو گویش از قرآن مجید

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسنده

استاد یار دانشگاه الزهرا

چکیده

در این مقاله ، کوشش شده است تا دو ترجمه آغازین از ترجمه‌های قرآن با دو گویش مورد بررسی و مقایسه از نظر زبانی و واژگانی قرار گیرد. ترجمه اول، ترجمة قرآن قدس با گویش سیستانی و دیگر ترجمه قرآن پاک با گویش خراسانی، است. در هر دو ترجمه واژه‌های مشترک وجود دارد چرا که زبان دری زبان پایه و معیار بوده است امّا در بعضی موارد می‌بینیم که در ترجمه واژه عربی قرآنی به زبان فارسی، گویش خاص منطقه دخیل است. در این مقاله 73 آیه از سوره بقره از ترجمه قرآن قدس و86 آیه از سوره بقره در ترجمة قرآن پاک مورد بررسی و مقایسه قرار گرفته است. نتیجه اینکه واژه‌های خاص گویشی که دیگر در فارسی وجود ندارد در قرآن قدس و قرآن پاک تقریباً به یک اندازه است و البته با هم مشابهتی ندارند.
تعـداد این واژه‌ها در قرآن قدس به 40 واژه می‌رسد دیگر و کلمات کهن که حدوداً 113 واژه است به شکل‌های دیگر به دست ما رسیده است و بر اساس فرایند واجی، تغییر و تحول‌های واجی دارند.
امّا در قرآن پاک حدود 50 واژه گویشی کهن متروک می‌بینیم و به غیر از واژه‌هـای عربی ساده‌ای که در آن وجود دارد، حدوداً 300 واژه هست که با توجه به فرآیند واجی بعد از تغییر و تحول به دست ما رسیده‌اند.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A study of two early translations of the Holy Quran with two Dialects

نویسنده [English]

  • soheyla salahi moghaddam
چکیده [English]

Translations of the Holy Quran in Persian Language that have remained from the early centuries of Islam and the following centuries are the sign of Iranian faith to Islam and to the Heavenly Book, the Glorious Quran and the conviction to Persian language .This study has comparatively tried to investigate two early Translations of the Holy Quran with two dialects from linguistic and morphological point of view.
The first is Quran-e-Ghods with Sistani Dialect and the second Translation is Quran-e- Pak with Khorasani Dialect. In terms of diction and terminology, there are common grounds between the two translations, since Dari language is the basis for both translations. But in some cases, some traces of special dialect of the area is encountered .73 verses of Baqara chapter translated in Pak and 86 verses of the same chapter from Ghods translation are analyzed. The results reveal that special obsolete dialect terms are equal in both translations, but they are not similar.
In Ghods version there are 40 terms and other obsolete terms are about 113. They are transferred after the phonemic variation

کلیدواژه‌ها [English]

  • Early Translations of the Holy Quran
  • Quds translation of the Holy Quran
  • Pak translation of the Holy Quran
  • Sistani dialect
  • Khorasani dialect
قرآن مجید
ابوالقاسمی، محسن، 1389، تاریخ زبان فارسی، انتشارات سمت، چاپ دهم
_____، ____ ، 1376، راهنمای زبان­های باستانی ایران، انتشارات سمت چاپ اول
_____، ____ ، 1387، دستور تاریخی زبان فارسی ، انتشارات سمت ، چاپ هفتم
ترجمه تفسیر طبری، به تصحیح حبیب یغمایی، انتشارات دانشگاه تهران.
تفسیر قرآن کمبریج ، عکس تفسیری ناقص مضبوط در کتابخانه کمبریج
تفضلی، احمد، 1348، واژه­نامه مینوی خرد، انتشارات بنیاد فرهنگ ایران
حافظ، شمس الدین محمد، 1381، به اهتمام محمد قزوینی و قاسم غنی، انتشارات زوار
رواقی علی ، 1364، قرآن مقدس، مؤسسه فرهنگی شهید محمد رواقی
رواقی علی ، 1383، تفسیر قرآن پاک، سمت پژوهشگاه علوم انسانی
سور آبادی، ابوبکر، 1338، تفسیر سور آبادی، به کوشش یحیی مهدوی و مهدی بیانی
صادقی، علی اشرف، تکوین زبان فارسی، انتشارات دانشگاه آزاد ایران
فره­وشی، بهرام، 1352، فرهنگ فارسی به پهلوی، انتشارات انجمن آثار ملی
مکنزی، دیوید نیل، 1390، فرهنگ کوچک زبان پهلوی، ترجمه مهشید میر فخـــرایی، پژوهشگاه علوم انسانی.