تحلیل ساختار و مضمون توسل در اشعار نظامی گنجوی با تکیه برقرآن و حدیث

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه اراک

2 استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اراک

چکیده

مقاله حاضر ضمن تعریف واژه «توسل» با تکیه بر قرآن و حدیث  و ساختار آن  به رویکردهای ساختاری و محتوایی آن در شعر فارسی با تکیه بر اشعار نظامی گنجوی در این زمینه می پردازد. زاویه دید نظامی درتوسلها، انواع توسل؛ توسل به ذات و صفات، توسل مستقیم، غیر مستقیم، لحن توسلهای نظامی، شفاعت و توسل و … در بخشهایی از مقاله تشریح شده است. در مبحث زاویه دید توسلها به اصالت سبکی نظامی در این زمینه اشاره شده است؛  به گونه ای که اثبات شده است که حالت خطابی  و زبان  دوم شخص مفرد با خداوند و رسول اکرم (ص)، بیشتر  در خور توجه نظامی در گفتگوهای توام با توسل  بوده است. در بخش انواع توسل، به مسأله توسل به ذات الهی و توسل به اسماء و صفات الهی اشاره شده است و در بخش انواع توسل غیر مستقیم به مسأله تحیت بدون درخواست و مسأله درخواست و تحیت اشاره شده است. لحن و توسل، تضرع در توسلها، لحن متواضعانه نظامی، صمیمیت لحن  و… از رویکردهای دیگر مقاله است.
به طور کلی مقایسه رویکردهای نظامی و قیاس با رویکردهای اعتقادی با عنایت به شیوه نقد تطبیقی مبتنی بر قرآن و حدیث اساس مقاله حاضر را تشکیل می دهد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A study of form and content of Tavasol in Nezami Ganjavi's Poetry on the basis of the holy Quran and Hadith

نویسندگان [English]

  • Ebrahim Ebrahimi 1
  • Syeda Zahra Mousavi 2
چکیده [English]

Defining the term Tavasol (resort) on the basis of the Quran and Traditions, this study tries to explore its form and content in Nezami Ganjavi's Poetry. The article covers point of in Nezami's resonting, its type's resonting to essence and attribute, tone of resorts, direct and indirect resorts, resorting and intercession, etc are discussed. In point of view, Nezami's style is discussed. In terms of types, his resort to Allah's essence, his names and attributes are taken into consideration. Regarding indirect resorting different issues are touched upon. Also different aspects of tone of resorting are explored. Generally comparing Nezami's approaches with ideological approaches based on methods of critical comparison based on the Quran and Traditions form the basis of this article.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Analysis
  • Tavasol
  • Nezami
  • the Quran and Traditions