تحلیل ساختار روایی داستان حضرت سلیمان(ع) و ملکه سبا بر پایه الگوی روایی گریماس

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه خوارزمی

2 دانشجوی دکتری دانشگاه خوارزمی

چکیده

 
در الگوی روایی گریماس، به دنبال شناخت مراحل تولید تا دریافت معنا، ژرف ساخت روایت در قالب الگوی کنش و زنجیره‌ها و گزاره‌های متنوع مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌گیرد. از آن‌جا که بررسی و شناخت سازوکارهای تولید معنا در روایت داستان‌های قرآنی امری ضروری به نظر می‌رسد؛ بر همین اساس، در این جستار با روش توصیفی-تحلیلی به بررسی نظام روایی داستان حضرت سلیمان بر پایه‌ی الگوی روایی گریماس پرداخته‌ایم.
در پی پاسخ‌گویی به این سؤال که آیا الگوی گریماس در تحلیل داستان قابلیت انطباق با داستان حضرت سلیمان(ع) و ملکه‌ی سبأ را دارد؟ آیا الگوی کنش‌ و زنجیره‌ها و گزاره‌های روایی گریماس در تحلیل نمونه‌ای از قصص قرآنی کارایی دارد؟ این فرضیه مطرح است که نظریه گریماس در بررسی قصص قرآنی کارآمد بوده و الگوی کنش و زنجیره‌ها و گزاره‌های روایی نظریه گریماس با داستان‌ مذکور منطبق می‌باشد. در این پژوهش در صدد آن نیستیم که ارزش قصص قرآنی را به سبب مطابقت با الگوی گریماس بدانیم بلکه در پی توصیف این نظام در سطح و عمق داستان حاضر هستیم تا از این رهگذر یکی دیگر از ابعاد ارزشمند قصص قرآنی تبیین و اثبات شود.
هدف این پژوهش بررسی میزان انطباق مطالعات روایی گریماس با داستان مذکور و تحلیل ساختار  روایی داستان بر پایه این نظریه است. نتایج تحقیق بیان‌گر این است که نظام گفتمانی روایی گریماس با داستان قرآنی مذکور هم‌گرایی داشته و منطبق است.
 
 



**تاریخ دریافت 20/02/95    تاریخ پذیرش08/10/95
[1] استاد گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه خوارزمیsedghi@tmu.ac.ir


[2] نویسنده مسئول: دانشجوی دکتری دانشگاه خوارزمیganjazad@yahoo.com
 

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

An Analysis of the Narrative Structure of the Story of Prophet Sulaiman (AS) and Queen of Saba Based on Greimas's Narrative Model

نویسندگان [English]

  • hamed sedghi 1
  • fatemeh ganjkhnlou 2
چکیده [English]

Greimas's narrative model tries to identify the stages of production and reception of meaning, and in so doing the narrative deep structure is analyzed in the form of action and chains, and various propositions. Since investigating and identifying the mechanisms of meaning production in the narration of Qur'anic stories seems necessary, in the present descriptive-analytical study, we analyzed the narrative structure of the story of Prophet Sulaiman based on Greimas's narrative model.
In an attempt to answer these questions that whether Greimas's model conforms to the story of Sulaiman (AS) and the Queen of Saba or not, and if Greimas's model of action and chains and narrative propositions is efficient in analyzing a case from the Qur'anic stories, the hypothesis was that Greimas's theory is efficient in analyzing Qur'anic stories and his model of action and chains, and narrative propositions conform with the aforementioned story. This study did not aim at evaluating Qur'anic stories' values with respect to their conformity with Greimas's model but sought to describe this system in this story's surface and deep structures so that another valuable dimension of Qur'anic stories might be explicated and proved. The results showed that Greimas's narrative discourse system conforms to the aforementioned Qur'anic story.  
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • narrative structure
  • the story of Prophet Sulaiman (AS) and the Queen of Saba
  • Greimas's narrative model

مراجع

-قرآن کریم
کتاب‌های فارسی:
-احمدی، بابک (1380ه). ساختار و تأویل متن. چاپ هشتم. تهران: مرکز.
-اخوت، احمد (1371ه). دستور زبان داستان. چاپ اول. اصفهان: فردا.
-اسکولز، رابرت (1383ه). درآمدی بر ساختارگرایی در ادبیات. ترجمه فرزانه طاهری. چاپ اول تهران: آگه.
-بالایی، کویی پیرس و میشل کریستف(1387ه). سرچشمه‌های داستان کوتاه. ترجمه احمد کریمی حکاک، تهران: پاپیروس.
-پراپ، ولادیمیر (1368ه). ریخت‌شناسی قصه‌های پریان. ترجمه فریدون بدره‌ای، تهران: مرکز.
-سلدن، رامان و پیتر ویدوسون(1384ه). راهنمای نظریه ادبی معاصر. ترجمه عباس مخبر، چاپ سوم، تهران: طرح نو.
-سید حسینی، رضا (1384ه). مکتب‌های ادبی. چاپ چهارم. تهران: نگاه.
-گرین، کیت و جیل لیبهان(1383ه). درسنامه نظریه و نقد ادبی، ترجمه گروه مترجمان. تهران، روزنگار.
-مجلسی، محمد باقر(بی تا). بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار(علیهم السلام)، تحقیق محمد باقر محمودی. بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
-محمدی، محمد هادی و علی عباسی(1381ه). صمد: ساختار یک اسطوره. چاپ اول. تهران: چیستا.
-مکاریک، ایرناریما (1384ه). دانش‌نامه نظریه ادبی معاصر. ترجمه مهران مهاجر و محمد نبوی، تهران: آگه.
مقاله:
-فضیلت، محمود و صدیقه نارویی(1391ه). «تحلیل ساختاری داستان جولاهه با مار بر پایه نظریه گریماس». فصلنامه تخصصی سبک شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب). سال پنجم. شماره اول.
منابع اینترنتی:
-مکارم شیرازی، ناصر(بی تا). آیات ولایت در قرآن. http://lib.eshia.ir/27557/1
-وفا، جعفر(بی تا). تاریخ از دیدگاه قرآن و نهج‌البلاغه. http://lib.eshia.ir/26295/1
-ورعی،(بی نام)و فرقانی (بی نام) (بی تا). تاریخ انبیاء. http://lib.eshia.ir/26298/1.
 منابع لاتین:
-Barthes, roland . (1977). “Introduction to Structural Analysis of  Narratives” . Image music-text .London: Fontana.
-Griemas A.J., proter, Catherin (1977). Elements of a Narrative Grammar, Diacritics, Vol7, No 1.
-Hebert (2005) . - Tools- for texts- and- Image. Pdf.
 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار