بررسی کارکرد موتیف نمادگرایی یوسف (ع) و بازآفرینی آن در اشعار محمود درویش و قیصر امین پور

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه حکیم سبزواری

2 دانشجوی دکتری دانشگاه حکیم سبزواری

چکیده

 
قصّه یوسف (ع) و حوادث مربوط با زندگی ایشان در ادب عربی و فارسی مطرح شده است و می توان از آن به عنوان نماد، اسطوره و موتیف نام برد. محمود درویش و قیصر امین پور با توجّه به شرایط موجود و حاکم بر جامعه خویش از عناصر این قصّه برای بیان افکار و مقاصد خویش استفاده کرده اند و به غربت و بی پناهی و حسن و جمال یوسف (ع) اشاره کرده اند و امید به رهایی را بشارت داده اند و قیصر در ورای این نماد، انتظار ظهور امام دوازدهم را بیان می کند و مهارت هردو شاعر در بازآفرینی عناصر این داستان مثال زدنی است. این نوشتار به روش تحلیلی – توصیفی به بیان دیدگاه این دو شاعر درمورد یوسف (ع) و چگونگی بازآفرینی آن می پردازد و از بین عناصر داستان یوسف (ع)، غربت و بی پناهی یوسف، برادرکشی، مفهوم سیاسی و اجتماعی یوسف (ع)، چاه، مفهوم انتظار، پیراهن و حُسن یوسف (ع) را مطرح کرده است.
 



 

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

A Study of the Function of Prophet Yusuf’s (AS) Motif Symbolism and its Recreation in the Poetry of Mahmud Darvish and Qeyasr Aminpoor

نویسندگان [English]

  • hossein shamsabadi 1
  • razieh karamad 2
چکیده [English]

 
The story of Yusuf (AS) and his life events have been mentioned in Arabic and Persian literatures, and it can be considered as a symbol, a myth and a motif. Mahmud Darvish and Qeyasr Aminpour, with regard to the prevailing social conditions of their time, employed elements of this story to express their thoughts and intentions. They pointed to Yususf's homesickness, homelessness, goodness and handsomeness, enunciating emancipation. Beyond this symbol, Qeysar states the expectation of the reappearance of the Twelfth Imam and the mastery of both poets in recreating this story's elements is exemplary. The present analytical-descriptive article dealt with the views of these two poets regarding the story of Yusuf (AS) and recreating it. Among this story's elements, homesickness and homelessness, fratricide, the political and social concept of Yusuf (AS), the well (where Yusuf's brothers threw him inside), the concept of expectation, Yusuf's (AS) virtues, and his shirt were discussed.
 


[1]  Associate Professor, Department of Arabic Language and Literature, Hakim Sabzvari University


[2] Corresponding author, PhD Student, Hakim Sabzvari University

کلیدواژه‌ها [English]

  • Yusuf (AS)
  • Mahmud Darvish
  • Qeyasr Aminpour
  • symbol
-القرآن الکریم.
2- احمد علی الزبیدی، رعد،(2008 )، القناع فی الشعر العربی المعاصر  ، دمشق ، دار الینابیع.
3- اسماعیل پور،ابوالقاسم،(1387) ، اسطوره،بیان نمادین ، چاپ دوم،تهران ، سروش.
4- امین پور،قیصر، (1386)، گزینه اشعار ، چاپ دوازدهم ، تهران، انتشارات مروارید .
5-          ، (1386ب)، گلها همه آفتابگردانند ، چاپ نهم ،تهران،انتشارات مروارید.
6-           ، (1387) ،دستور زبان عشق ، چاپ ششم ، تهران، انتشارات مروارید.
7-  باستید،روژه،(1370) دانش اساطیر، ترجمه جلال ستاری، چاپ اول، تهران، انتشارات توس.
8- بهار، مهرداد،(1378)، اسطوره و تاریخ، تهران، نشر چشمه .
9- درویش، محمود، ( 1994)، دیوان، ج2، چاپ اول،دارالعوده،بیروت.
10-          ،(2009)،الأعمال الأولی، چاپ ریاض الریس للکتب والنشر.
11- دهخدا،علی اکبر،(1377)، لغت نامه،زیرنظرمحمدمعین وسیّد جعفرشهیدی،چاپ دوم،مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.
12- سید حسینی، رضا، (1384) ، مکتبهای ادبی ،چاپ دوازدهم،تهران، انتشارات نگاه.
13- شوایه،ژان؛ آلن گرابران،(1379) فرهنگ نمادها،ترجمه و تحقیق سودابه فضایلی ، چاپ اول، تهران،انتشارات جیحون.
14- شهپرراد،کتایون،(1384 )«مقاله چاه مکان اسطوره ای در ادبیات شرق و غرب» ،اسطوره  ادبیات مجموعه مقالات، تهران، سمت ، چاپ دوم.
15-مستقیمی،مهدی،( 1379)،قصه حضرت یوسف(ع) به روایت منابع اسلامی ،چاپ پنجم، قم،مرکزانتشارات دفترتبلیغات اسلامی.
16- مغنیه، احمد جواد،(2004)، الغربة فی شعر محمود درویش ،الطبعة الأولی، بیروت، لبنان، دارالفارابی.
17- موسوی گرمارودی، علی، (1386)، ایهامهای ماهرانه،رسم شقایق،سوگ نامه قیصرامین پور،تهران، سروش.
18-نمر موسی، ابراهیم، (1995) ، حداثة الخطاب و حداثة السؤال،بیرزیت، مرکز القدس للتصمیم.
19-هاوکس، ترنس،(1380)، استعاره، ترجمه فرزانه طاهری، تهران، نشرمرکز.
20-جلالی ،مریم،مولایی صغری،(1391)،ماه کودک و نوجوان،«مفهوم سازی در اشعار مصطفی رحماندوست»ش 181،صص 70- 74.
21- رستم پورملکی،رقیه،(1383)،«التناص القرآنی فی شعرمحموددرویش»،مجلة الجمعیة العلمیة الإیرانیة للغة العربیة وآدابها،العدد الثالث.
22-کیانی،رضا، جهانگیر امیری، فاروق نعمتی، «جلوه های بینامتنی قرآن کریم در شعر قیصر امین پور» فصلنامه علمی – پژوهشی «پژوهش های ادبی – قرآنی» سال اول / شماره دوم/ تابستان 1392  صص1 - 18.
23- لک،منوچهر،(1384)،«درآمدی برشناخت اسطوره وتبیین کارکردهای هویت بخش آن درشعرجنگ»فصلنامه مطالعات ملی، ش3، ص63 – 84.
24- الاسطه، عادل (دون تا).خواطر حول الغموض فی شعر درویش قراءات من دیوان «ورد اقل»
25-شقروش،شادیه، (2009) محمود درویش المصلوب فی رحم القضیة ، مجلة دلیل الکتاب
http://www.dalilmag.net/?id=158