بررسی اعجاز لفظی و هنری قرآن­کریم و ارتباط آن با آوا معنایی

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه معارف اسلامی دانشگاه تهران

2 دانشجوی دکتری رشته علوم قرآن و حدیث دانشگاه علوم و حدیث دانشگاه علوم و تحقیقات تهران

چکیده

 
در علم زبان‌شناسی دانشی با نام «فنوسمانتیک» یا «آوا معنایی» وجود دارد که در آن این مطلب اثبات می‌شود که بهترین حروف و کلمات آنهایی هستند که به محض شنیده شدن، معنای خود را به ذهن منتقل می‌کنند، یعنی بار آوایی حروف و کلمه به خصوصیات معنای مدنظر بسیار نزدیک است. محقق سعی نموده، ارتباط الفاظ مورد استفاده در آیات قرآن‌کریم با دانش «فنوسمانتیک» یا «آوا معنایی» را  مورد تحلیل و بررسی قرار دهد. بر این اساس با استفاده از روش تحلیلی- توصیفی، به بررسی نظرات زبان‌شناسان در خصوص دلالت لفظ بر معنا، همخوانی صوت آواها با معانی، رابطه حروف با مفاهیم و معانی، رابطه حرکات و مصوت‌ها با معانی، سیما معنایی و همگون آوایی پرداخته، و با تحلیل شواهد و مصادیق متعدد از آیات قرآن‌کریم، نشان داده است که «آوا معنایی» یکی از ابزارهای اصلی و هنریِ انتقال مفاهیم و معانی در قرآن‌کریم است
 

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

A Study of Verbal and Artistic Miracle of the Holy Qur'an and its Relationship with Phonosemantics

نویسندگان [English]

  • bahaeddin ghahremani 1
  • Mohammad Javad Javeri 2
چکیده [English]

Phonosemantics in linguistics is an idea wherein it is proved that the best letters and words are those that covey their meanings as soon as they are heard. That is, in such words and letters, the phonetic load is very close to the features of the intended meaning. In the present study, the researchers tried to analyze the relationship between the words used in the Holy Qur'an with phonosemantics. Type text or a website address or translate a document.
TRANSLATE MORE
Accordingly, using descriptive-analytical method, this article analyzed linguists' comments regarding the indication of meaning in verbal expressions, the consistency of sound-phones with meanings, the relationship between letters with concepts and meanings, the relationship between accents and vowels with meanings, pictosemantics and phone assimilation. The results, based on the analysis of numerous evidence from the Holy Qur'an substantiated that phonosemantics is a main and artistic tool for meaning transfer in the Holy Qur'an.  
 
 


 

کلیدواژه‌ها [English]

  • verbal miracle
  • phonosemantics
  • sound-phone
  • the Holy Qur'an
 
1- قرآن­کریم
2- آرلاتو، آنتونی(1373) درآمدی بر زبانشناسی تاریخی، ترجمه یحیی­مدرسی، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی.
3- امیری، جهانگیر(1386)رویکردی به جنبه­هایی از زیبایی­شناختی موسیقی الفاظ قرآن­کریم، پژوهش­دینی، پاییز، شماره 15  
4- انصاری، محمد علی(1391) تفسیر مشکاه، مشهد، انتشارات بیان هدایت نور
5- انیس، ابراهیم(1374) آوا شناسی زبان عربی، ترجمه ابوالفضل علامی، صفر سفید رو، انتشارات اسوه.
6- باغبانی، محسن؛ (1380) بافت موسیقیایی قرآن؛ تأثیر آن در ادبیات فرس و عرب، زیبا شناخت،  شماره 4
7- پرین، لارنس؛(1376) درباره شعر؛ ترجمه فاطمه راکعی؛ ج دوم، تهران:انتشارات اطلاعات.
8- حجتی، سید محمد باقر(1368)پژوهشی در تاریخ قرآن کریم، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
9- خوش منش، ابوالفضل(1377) جستارهایی در زمینه نظماهنگ قرآن کریم1، بینات، شماره 20
10- خوش منش، ابوالفضل(1379) جستارهایی در زمینه نظماهنگ قرآن کریم 2، بینات، شماره 25
11- خوش منش، ابوالفضل(1381) جستارهایی در زمینه نظماهنگ قرآن کریم 3، بینات، شماره 33
12- دهخدا، علی اکبر(1373) لغت‌نامه، زیر نظر محمد معین و جعفر شهیدی، تهران، دانشگاه تهران
13- راستگو، سید محمد(1376)، هنر سخن‌آرایی: فن بدیع، کاشان، انتشارات مرسل.
14- سعدی شاهرودی، محمد جواد (1381)آهنگ قرائت قرآن کریم از دیدگاه حکمت و عرفان، قبسات، بهار، شماره 23
15- سعدی، محمدجواد(1388) نقش ذوق دراعجاز هنری و موسیقایی­قرآن، پژوهشنامه علوم و معارف قرآن­کریم، بهار، شماره2
16- سید قطب (1980)التصویر الفنی فی القرآن، بیروت، دارالکتب العربی.
17- سید قطب(1359)«تصویر فنی‌؛ نمایش‌ هنری‌ در قرآن‌«، ترجمه‌ محمد علی­عابدی‌، تهران‌ مرکز نشر انقلاب.
18- سید قطب(1367)«تصویر فنی‌؛ نمایش‌ هنری‌ در قرآن‌« ترجمه فولادوند، تهران، بنیاد قرآن.
19- سید قطب(1391) فی ظلال القرآن، ج 8، بیروت، دار احیاء ‌التراث العربی.
20- سید قطب‌ (بی­تا) «مشاهد القیامه‌ فی‌ القرآن‌»، قاهره، دارالشروق.
21- سیدی، سید حسین؛ عبدی، زهرا(1384)التحلیل­الموسیقی­لآی­القرآن الکریم(الجزءالثلاثون أنموذجا) شناخت، شماره47 و 48 22- سیدی، سید حسین(1387) مؤلفه­های تصویر هنری در قرآن، اندیشه­دینی، تابستان، شماره 27
23- سیوطی، جلال الدین (1958م) المزهر فی علوم اللغة وانواعها، بیروت، المکتبه العصریه
24- شفیعی کدکنی، محمد رضا(1370) صورخیال در شعر فارسی، تهران، انتشارات آگاه. 
25- شفیعی کدکنی، محمد رضا(1373) موسیقی شعر، تهران، انتشارات آگاه
26- شهاب­الدین محمد خرندزی زیدری نسوی(بی­تا)، نفثة­المصدور، تصحیح وتوضیح امیر حسن‌ یزدگردی، تهران، نشر ویراستار.
27- صالحی، مجید(1374-1375) آفرینش­هنری در متون ادبی و کلام وحی: سیری در آرایه­های آوایی قرآن کریم، هنر، شماره 30
28- صالحی، مجید(1370) نگاهی به ترجمه­های قرآن کریم، روزنامه اطلاعات، شماره 19296، 15 فروردین
 
29- ‌صبحی صالح،(بی­تا) دراسات فی فقه اللغه، بی­جا، نشر ادب الحوزه.
30- عبدالتواب، رمضان(1367) مباحثی در فقه اللغه و زبانشناسی عربی، ترجمه حمید رضا شیخی، مشهد: معاونت فرهنگی آستان قدس رضوی
31- مروتی، سهراب؛ شکربیگی، نرگس(1392)واکاوی موسیقی­ونظم­آهنگ­الفاظ قرآن­کریم، پژوهش­های­ادبی­قرآنی، بهار، شماره1 32-  مصاحبه با دکتر محمد مهدی فولادوند، روزنامه همشهری، سال چهارم، ش1138.
33- معرفت، محمد هادی (1372) با جاری وحی: نظم­آهنگ در قرآن، وقف میراث جاویدان، بهار، شماره1
34- موحد، صمد (1376) شیخ محمود شبستری، تهران: طرح نو.
35- ناتل خانلری، پرویز(1345) شعر و هنر، تهران، بی‌جا.
36- وحیدیان کامیار، تقی(1375) فرهنگ نام‌آوایی فارسی، مشهد، انتشارات دانشگاه فردوسی
37- یوسفی، غلامحسین(1363)کاغذ زر، تهران: انتشارات یزدان.