بلاغت سامی و قواعد نظم متقارن و نقد و بررسی آن در سوره صف

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی، دانشکده ادبیات و زبان‌ها، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی تهران، ایران

2 دانشیار‌گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه‌ ‌آزاد‌ ‌اسلامی‌، واحد تهران مرکزی، تهران، ایران

3 استادیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه‌ ‌آزاد‌ ‌اسلامی‌، واحد تهران مرکزی، تهران، ایران

چکیده

یکی از نظریات درباره قرآن کریم، نظریه میشل کویپرس است. وی معتقد است با استفاده از بلاغت سامی و نظم متقارن و معکوس، رهیافتی نو به نظم و انسجام قرآن دارد. او با استفاده از بلاغت سامی به فن تالیف کلام توجه می‌کند و دیدگاهی کل نگر به متن قرآن دارد. وی طبق بلاغت سامی، متن را به سطوح مختلف تقسیم و آن‌گاه اشکال گوناگون تقارن یعنی توازی ترادفی، توازی تضادی،توازی تولیفی یا تکاملی، نظم محوری یا ترکیب دایره­ای، نظم معکوس یاترکیب آینه‌ای یا مقابله عکسی را با کمک شاخص­های تالیفی تجاور، دوتایی بودن، ترادف، تضاد، تشابه، تکرار یا این‌همانی، تماثل صوتی یا هم صدایی، مشابهت­های صرفی، ساختار نحوی یکسان، مطرح کرده و به بررسی آن‌ها می‌پردازد. هدف این مقاله نقد و بررسی قواعد بلاغت سامی طبق شیوه کویپرس با روش تطبیق آن‌ها درسوره صف است. در این مقاله پس از تبیین و توضیح نظریه مذکور، جامعیت وکارایی آن ازطریق تطبیق قواعد مورد استناد کویپرس درسوره صف مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته و مشخص شده است قواعد بلاغت سامی در این سوره درسطح مَقطَع، سِلسِله در همه آیات کارآمد و در سطح مَفصَل، فَرع، قِسم و جُزء در تعدادی از آیات ناکارآمد است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Study of Semitic Rhetoric and Rules of Symmetrical Order in Surah As-Saf

نویسندگان [English]

  • Mohammad Hossein Ahmadyar 1
  • Simin Valavi 2
  • Alireza Baqer 3
1 Ph.D. student, Department of Arabic Language and Literature, Islamic Azad University, Central Tehran branch, Tehran, Iran
2 Associate Professor of Arabic Language and Literature, Islamic Azad University, Central Tehran Branch, Tehran, Iran
3 Assistant Professor, Department of Arabic Language and Literature, Islamic Azad University, Central Tehran Branch, Tehran, Iran
چکیده [English]

   One of the theories about the Holy Qur’an is the theory of Michel Cuypers. He believes that by using Semitic rhetoric and symmetrical and reverse orders, he has taken a new approach to the the Qur’anic text. Using the Semitic rhetoric, he divides the text into different levels, then presents and studies different forms of symmetry consisting of synonymous parallel, antonymous parallel, evolutionary parallel, order-based or circular composition, reverse order or mirror-like composition by means of the writing indicators of proximity, binarism, synonymy, antonymy, similarity, tautology, consonance, syntactic similarities, and the use of same syntactic structures. This article aimed to study the rules of Semitic rhetoric presented by Cuypers with the method of applying these rules in Sura As-Saf. Following an explanation of the above-mentioned theory, its comprehensiveness and function was analyzed. It was found that the rules of Semitic rhetoric in this surah are applicable at the level of maqta', the chain, but at the level of articulation, branch, qism, and juz', they are not applicable in a number of ayahs.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Semitic rhetoric
  • Cuypers
  • Qur’anic cohesion
  • symmetrical order
  • reverse order

مراجع

  1. - قرآن کریم

    1. ابن عاشور، محمد الطاهر (1984م ) التحریر و التنویر، جزء 28، تونس، الدار التونسیه للنشر
    2. ابن عجیبة (بیتا) البحر المدید فی تفسیر القران المجید، جلد7‌، بی‌جا
    3. ابن منظورالأنصاری، محمد(1414 هـ ) لسان العرب، جلد5،چاپ سوم، بیروت، دار صادر
    4. ابوعلی، فضل بن حسن، شیخ طبرسی (1995م)، مجمع البیان فی تفسیرالقرآن، جلد9،چاپ اول، بیروت، لبنان، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات
    5. تفتازانی، سعدالدین ‌(بیتا)، مطول باحاشیة سید میر شریف، جلد1، مکتبة الداوری
    6. صافی، محمود (1980م)، الجدول فی اعراب القرآن و صرفه و بیانه، جلد14، چاپ چهارم، بیروت، دارالرشید-دمشق، مؤسسة الایمان
    7. صبحی صالح (1407هـ)، دراسات فی فقه اللغة، جلد1، چاپ اول 1379هـ، بیروت، دار العلم للملایین
    8. فولادوند، محمد مهدی (۱۴۱۸ق/۱۳۷۶ش) ترجمه قرآن کریم، تهران، دارالقرآن الکریم
    9. کویپرس، میشل(2017م) ،کانون الثانی، دلیل تدریبی للتحلیل البلاغی، قاهره، المعهد الدومنیکی للدراسات الشرقیه.
    10. کویپرس، میشل(2018م)، فی نظم القرآن، بیروت، لبنان دارالمشرق.
    11. کویپرس، میشل (2014م)، فی نظم سوره المائده، بیروت، لبنان، دارالمشرق.
    12. مجله کتاب ماه دین (فروردین1388ش) شماره 128، تهران.
    13. مکوند، محمود (بهار 1395ش) رساله دکتری با عنوان: تحلیل(نظم معکوس) درساختار متن قرآن با تأکید براندیشه میشل کویپرس، دانشکده الهیات ومعارف اسلامی، دانشگاه قم.
    14. مکوند، محمود (1394ش)«بازخوانی انسجام متن قرآن در پرتو نظریه نظم متقارن با تأکید بردیدگاه میشل کویپرس» فصلنامه پژوهش‌های قرآنی، پیاپی 76، شماره3، ص4-33.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار