بررسی سبک قرآن کریم در چینش ثابت واژگان

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسنده

استادیار دانشگاه گلستان

چکیده

در سبک قرآنی، چینش واژگان بر اساس تناسباتی مختلف صورت گرفته است. برخی از چینش­های تکراری بنا بر موقعیت­های مختلف تغییر یافته­اند مثلا: «حکیم علیم» در برخی مواضع به صورت «علیم حکیم» آمده؛ اما برخی پیوسته یکسان به کار رفته است. مثلا واژگان «عزیز حکیم» با وجود کثرت تکرار به یک صورت به کار رفته است. این پژوهش با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی به دنبال پاسخ به دو پرسش در مورد واژگان ثابت است و آن این که اولا چه تناسباتی بین واژگان ثابت قرآن وجود دارد و ثانیا این که چه اسباب و عللی مایه مقدم شدن همیشگی یک واژه بر دیگری شده است؟ به نظر می رسد در چینش­های ثابت واژگان قرآنی تناسباتی نامتغیر یا کم متغیر وجود دارد که ممکن است برخی ریشه معنایی و برخی آوایی و یا معنایی آوایی داشته باشد. پژوهشگر با توجه به محدودیت بحث به تناسبات معنایی واژگان ثابت پرداخته و نتیجه گرفته که تناسباتی همچون اهم و مهم و تدرج و غیره مایه تقدم یک واژه بر دیگری وظهور آنها به صورت ثابت گردیده است.
 

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

A Study of the Qur'anic Style in Fixed Vocabulary Arrangement

نویسنده [English]

  • mahdi Mohammadi Nezhad
golestan univercity
چکیده [English]

In the Qur'anic style, vocabulary arrangement has been done according to different proportions. Some recurring arrangements have changed in various cases. For example, "Hakim Aliam" has appeared in some positions as "Alim Hakim". However, some arrangements have been used consistently. For example, the phrase "Aziz Hakim" have been used only in one form despite repeated application. The present research used a descriptive-analytical method to find the answers to two questions about fixed vocabulary: firstly, what is the relation existing between the fixed Qur'anic words and, secondly, why a word always has preceded another as in the second example mentioned above? It seems that there are unvaried or non-variable proportions in fixed Qur'anic vocabulary arrangements that may have semantic, phonetic or semantic-phonetic roots. Considering the constraints of space for discussion, the researcher only addressed semantic proportions of the fixed vocabulary, and concluded that such proportions as important and more important, gradual procession, and the like are the reasons for the precedence of a word over the other and hence their fixed occurrences.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • vocabulary
  • fixed
  • arrangement
  • proportion
  • the Qur'an
  1. الآلوسی، محمود (1415)، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم، تحقیق علی عبدالبارئ عطیة، الطبعة: الأولى بیروت: دارالکتب العلمیة.
  2. ابن کثیر، أبو الفداء إسماعیل بن عمر بن کثیر القرشی البصری ثم الدمشقی (1388  - 1968)، قصص الأنبیاء، تحقیق مصطفى عبد الواحد، الطبعة الأولى، القاهرة، مطبعة دار التألیف.
  3. ابن منظور، محمد بن مکرم (1414)‏، لسان العرب‏، الطبعة:الثالثة، بیروت، دار صادر.
  4. الرازی، فخر الدین أبو عبدالله محمد بن عمر (1420)، مفاتیح الغیب، الطبعة الثالثة، بیروت، دار إحیاء التراث العربی.
  5. الراغب الأصفهانی، الحسین بن محمد (1412)، المفردات فی غریب القرآن، التحقیق:صفوان عدنان الداودی، الطبعة الأولى، دمشق -  بیروت‏، دارالعلم: الدار الشامیة.
  6. الأصفهانی أبی الفرج ، (بی تا) الأغانی، تحقیق : سمیر جابر، چاپ سوم، بیروت، دار الفکر.
  7. سید رضى، محمد بن الحسین الموسوى (1377)، نهج البلاغه ، ترجمه سیّد نقی فیض الاسلام ، انتشارات فیض الاسلام.
  8. السید، شفیع، (بی تا) البحث البلاغی تأصیل وتقویم، دار الفکر العربی، القاهرة.
  9. طباطبایی، محمد حسین (1416)، المیزان، ترجمه موسوی همدانی،چاپ پنجم، قم، مؤسسه نشر إسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. ‏
  10. الطبرسی، الفضل بن الحسن (1418) جوامع الجامع، الطبعة الأولى،‏ طهران، منشورات جامعة طهران و إدارة الحوزة العلمیة بقم.
  11. العاملی، إبراهیم (1401)، تفسیر العاملی‏، تحقیق: علی أکبر غفاری، تهران، منشورات الصدوق‏. ‏
  12. عباس، محمد (1387)، عبدالقاهر جرجانی و دیدگاه های نوین در نقد ادبی، ترجمۀ مریم مشرف، تهران: نشر چشمه.
  13. عبدالرؤوف، حسین (1390)، سبک‌شناسی قرآن کریم (تحلیل زبانی)، ترجمه پرویز آزادی، تهران، انتشارات دانشگاه امام صادق(علیه‌السلام).
  14. عبد المطلب، محمد (1994)، البلاغة والأسلوبیة، الطبعة الأولی، لونجان، الشرکة المصریة العالمیة للنشر.
  15. مصطفوی، حسن (1422)، تفسیر روشن، چاپ اول، تهران، مرکز چاپ کتاب.‏
  16. الهاشمی، أحمد بن إبراهیم بن مصطفى، (بی تا) جواهر البلاغة فی المعانی والبیان والبدیع، ضبط وتدقیق وتوثیق: د. یوسف الصمیلی، بیروت، المکتبة العصریة.