بررسی تطبیقی مفهوم واژه «ملکوت» در قرآن کریم و دیوان حافظ

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه الهیات دانشگاه بو علی سینا

2 دانشجو دکتری علوم قرآن و حدیث و مدرس دانشگاه فرهنگیان

چکیده

ملکوت از واژگانی است که فهم صحیح و عمیق آن نقشی چشمگیر در تقویت نگرش توحیدی و عرفانی دارد. به سبب همین نقش محوری است که این کلمه در ادبیات غنی پارسی، به ویژه أشعار حافظ نیز بازتاب داشته است. ملکوت مفهومی تشکیکی است که معنای ساده و قابل درک آن برای همه، همان مالکیت مطلق خدای متعال و استناد همه اشیاء به اراده الهی و وصف خالقیت اوست؛ اما معنای عمیق و أعلای آن باطن عالم خلقت و عین ربط بودن همه اشیاء و موجودات به پروردگار عالمیان است. نویسندگان این نوشتار بر آنند که استعمال واژه «ملکوت» در غزلیات حافظ شیرازی در همین معنای أخیر آن بوده است. البته استاد غزل پارسی علاوه بر استلهام معنایی از قرآن در این زمینه، از تصویرسازی های فرا بشری قرآن نیز أثر پذیرفته و با ارائه تصویرگری هایی بدیع و دل انگیز، معانی و مفاهیم قرآنی را با جذابیت و زیبایی خاصی در اشعار خود مطرح نموده است.

بررسی تطبیقی مفهوم واژه «ملکوت» در قرآن کریم و دیوان حافظ

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Comparative Study of the Term Malakoot in the Holy Quran and Hafiz Poetry

نویسندگان [English]

  • Karam Siavoshi 1
  • Javad Mohamadi 2
چکیده [English]

An accurate understanding of the concept of Malakoot plays a prominent role in amplification of mystic and monotheistic sight. Based on this, Malakoot has got widespread usage in Persian literature, especially in Hfiz poems.
Malakoot is a graded concept. The simple and comprehensible meaning is the absolute ownership of God and dominance of his volition and creativity on all things. The deepest meaning of this word is the inside aspect of the universe; therefore, everything's existence is connected to God. This research attempts to show that Hfiz utilized Malakoot in the recent meaning. In spite of being inspired by the concept of Malakoot, Master of Persian lyric, affected by illustration of the holy Quran and presented the Quranic concepts in this novel and pleasing format.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Holy Quran
  • Hafiz poems
  • comparative study
  • Malakoot