نماد پردازی قرآنی در شعر معاصر فلسطین ( شخصیت یوسف (ع))

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه عربی دانشگاه شهید چمران اهواز

2 استادیار گروه علوم و قرآن حدیث دانشگاه شهید چمران

3 دانشجوی دکتری عربی دانشگاه تهران (پردیس فارابی)

چکیده

نمادها، همواره در دو حوزه‌ی معناگرایی و تصویرآفرینی نقش پربار داشته‌اند و همین دو خصلت ارزشمند ادبی سبب شده است تا نمادها در ساز و کار سرایندگی، به شکلی کارآمد مورد توجه قرار گیرند. شاعران نیز برای رهایی از ورطه‌‌ی تاریک و ناپیدای شعارزدگی وگریز از هرگونه سانسور، راهی جز تمسک به نمادهای گوناگون نیافتند .بر همین اساس می توان گفت یکی از انگیزه های رویکرد شاعران معاصر فلسطین به سمبل(نماد)، بیان غیر مستقیم افکار واندیشه واحساسات می باشد. در این روش شاعر به منظور پربار کردن محتوای شعری و تبین اوضاع و احوال سیاسی و اجتماعی جامعه و حالات درونی خود به صورت رمز گونه، پرده از حقایق می گشاید. در میان سمبلها، نمادهای دینی به لحاظ ماهیت مذهبی و تأکید شاعران بر محتوای غنی فرهنگ قرآنی، نسبت به نمادهای حماسی، نمود بیشتری دارند. از میان نمادها‌ی قرآنی شخصیت حضرت یوسف (ع) به دلیل برخورداری از پتانسیل ودلالتهای بالقوه و سازگار با تجربه درونی شاعران فلسطین،نسبت به سایر سمبلهای دینی بسامد بیشتری داشته است. شاعران فلسطینی در آثار خود ابعاد داستانی شخصیت حضرت یوسف (ع) را مورد بازنگری قرار داده، از آن، در جهت انتقال داده های ذهنی خود به شکل رمزگونه ونمادین بهره جسته اند. در ضمن شاعران فلسطین در پرداختن به این‌‌ گونه نمادها (نمادهای قرآنی) همواره وجه تحریکی و تشجیعی آنها را مد نظر داشته‌‌اند. نتیجه تحقیق حاکی از آن است که فراخوانی شخصیت حضرت یوسف (ع) در شعر فلسطین، مفاهیمی چون مقاومت وپایداری،امید و رهایی ازگرداب بحرانهای سخت، را پررنگ وتقویت کرده است. روش تحقیق در این پژوهش تحلیلی و توصیفی است و سعی در پاسخ دادن به سؤالات زیر دارد:
الف: نماد چیست و چه تأثیری بر فرآیند زبان شعری دارد؟
ب: مهمترین انگیزه‌های شاعران فلسطین از کاربرد نمادین شخصیت حضرت یوسف (ع) چیست؟
ج: فراخوانی شخصیت یوسف (ع) و داستان آن، چه تأتثری بر افق شعری شاعران فلسطینی ومخاطبان آنان داشته است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Using Symbols of Quran in Contemporary Poem of Palestine (Joseph’s Character)

نویسندگان [English]

  • Ati Abyat 1
  • Ali Matori 2
  • Abdol-Rasol Elhaei 3
چکیده [English]

Symbols continue to play effective roles in interpretive literature, imagery and deviations from norm. Therefore, contemporary poets have turned to using symbols, as a last resort, to avoid sloganism and escape censorship. Accordingly, it’s safe to argue that one motive for the use of symbols by Palestinian poets has been to indirectly express their ideas and feelings. Using this strategy, poets uncover the true stories behind events symbolically in order to enrich their poetic concepts as well as to provide a description of the political and social situations of their society and of their inner feelings. Religious symbols have been more evident in comparison to epical symbols among Palestinian poets for these poets’ special emphasis on the fruitful Quran culture. Specifically, Joseph’s character has been more attended and more frequently used by Palestinian poets than other symbols, because of its potential for being more in line with their inner experiences. Findings indicate recalling Josephs’ character in Palestinian poems has highlighted concepts such as resistance, endurance and hope for freedom in the face of difficult crises. This research used a descriptive and analytical methodology to answer the following questions:
A-         What is a symbol and its effect on the poetic language?
B-        What are the most important motivations behind a symbolic use of Joseph’s character by Palestinian poets? 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Palestinian poem
  • Quran Symbols
  • Joseph’s character
  • themes