احیا و انگیزش تلمیحات قرآنی در غزل امروز بر پایه نظریه انگیزش فرمالیسم

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری دانشگاه شهیدمدنی آذربایجان

2 دانشیاردانشگاه شهید مدنی آذربایجان

چکیده

داستان‌ها و آیات قرآن همواره مورد عنایت شاعران و نویسندگان قرار گرفته و می‌گیرند. شاعر به تبع اطلاع از روایات قرآنی و به فراخور مضمون و محتوای اثرش از این داستان‌ها و آیات در جهت تفهیم و تایید سخن خود بهره می‌گیرد. بنابراین تلمیح به عنوان یکی از صنایع ادبی، نمایان‌گر میزان آگاهی شاعر از مضامین و رویدادهای مختلف دینی، تاریخی و ... است. در نگاه نخست و از آنجایی که این صنعت ادبی ارائه دهندۀ اطلاعاتی قدیمی و مسبوق به سابقه است به سختی می‌توان نوآوری و انگیزش را در آن پذیرفت؛ این در حالی است که به استناد نظریۀ انگیزش در مکتب فرمالیسم، توانایی، ذوق و قدرت تصویرگری و بیان شاعر می‌تواند از کهنه‌ترین مضامین و مایه‌های معنایی و زبانی، تصاویری بدیع و نو بسازد. به گونه‌ای که خواننده خود را با فضایی تازه مواجه ببیند. این مقاله سعی دارد به بررسی مقولۀ انگیزش مضامین و داستان‌های مشهور قرآنی در غزل شاعران دو دهۀ اخیر بپردازد و با بیان نمونه‌هایی چند بر این فرضیه صحّه بگذارد که اگر چه تلمیحات قرآنی ریشه در داستان‌ها و آیاتی دارند که تحریف‌ناپذیرند، اما همواره می‌توان با شیوه‌هایی مبتکرانه در بیان و زبان، تصاویری بدیع و جدید از آنها ارائه کرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Rehabilitation and Motivation of Qur'anic Allusions in Today's Sonnets based on Motivation Theory of Formalism

نویسندگان [English]

  • Somayyeh Asadi 1
  • Ahmad Goli 2
چکیده [English]

Qur'anic stories and verses have always been of interest to poets and writers. Poets informed of Qur'anic narrations and proportionate to their works' themes and content, take avail of these stories and verses to make them more understandable and to find approval for their statements. Therefore, allusion as a literary device, reflects the poet's awareness of a variety of religious and historical themes and events. At first glance, since this literary device provides old information and events, hardly can one accept in it innovation and motivation.
However, according to the theory of motivation in formalism, ability, talent and power of imagery and expression of the poet can create innovative images from the most archaic themes and motifs so that the reader encounters a new ambiance.
This article aims at studying motivation in Qur'anic motifs and famous stories in sonnets of poets in the last two decades. Through examples, it tries to support the hypotheses that although Qur'anic allusions have roots in unfalsifiable stories and verses, they always allow new images if innovative methods of language and expression are used.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • sonnet
  • image
  • motif
  • allusion
  • Motivation