بررسی لایه ی آوایی سوره ی مبارکه ی "انبیاء" از منظر سبک شناسی

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار رشته زبان و ادبیات عربی دانشگاه ایلام.

2 استادیاردانشگاه ایلام

3 ـ کارشناسی ارشد رشته زبان و ادبیات عربی دانشگاه ایلام،

چکیده

    سبک­شناسی، به عنوان یکی از گرایش های زبانی نقد متون ادبی، از لایه­های مختلفی برای تحلیل متن سود می­جوید که سطح آوایی یکی از آن ها به شمار می­آید. در این لایه، برجسته ترین ویژگی های خلق موسیقی که به دلیل "نشان دار" بودن به یک مشخصه­ی سبکی بدل می­گردد، بررسی می­شود و جنبه­های زیبایی­شناسی آن بازگو می­گردد. اوج زیبایی موسیقی در متون ادبی را در آیات قرآن می­توان یافت، که با آرایش کلمه­ها و چینش دقیق آن­ها در کنار هم، باعث تناسب و انسجام شده و توجه خواننده را به متن جلب می­کند. از آنجا که موسیقی نقش بی بدیلی در قرآن کریم ایفا می­کند، لذا در این پژوهش مهمترین جنبه­های خلق موسیقی را در سوره­ی مبارکه­ی(أنبیاء) مورد واکاوی قرار داده­ایم. در این سوره­ی مبارکه، شواهد مخلتفی سبب خلق موسیقی و آهنگ گشته است، اما برخی به دلیل بسامد بالا، به یک مشخصه­ی سبکی بدل گشته است، که در زیر مجموعه­ی موسیقی درونی، موسیقی معنوی و موسیقی فکری به آن­ها پرداخته شده است. ایجاد تناسب، انسجام و هماهنگی لفظ با معنی به منظور جلب خواننده، تصویر سازی صحنه­های فرح بخش بهشتیان و عذاب آور دوزخیان از طریق صفات و حروف، تثبیت معانی در ذهن از طریق کاربرد مفاهیم متضاد، از کارکرد­های موسیقی در این سوره­ی مبارکه است. این پژوهش، با روشی تحلیلی- توصیفی به بررسی لایه­ی آوایی سوره­ی مبارکه­ انبیاء پرداخته است.
 

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

A Stylistic Study of the Phonetic Level of the Holy Surah al-Anbiyā

نویسندگان [English]

  • mina pirzadnia 1
  • malek abdi 2
  • Razieh Ghasemi 3
1 ilam univesity
چکیده [English]

 
1]
Stylistics, as a branch of linguistics for criticizing literary works, uses various levels to analyze texts, one of which being the phonetic level. In this study, the most prominent features of rhythmic composition, which become stylistic features for their being “marked” were studied, and their aesthetic aspects were identified. The climax of rhythmic beauty in literary works can be found in the Qur'anic ayahs in which the words arrangement and their precise alignment has created congruence and coherence attracting readers’ attention to the text. As rhythm has a matchless function in the Holy Qur'an, in the present study the most significant aspects of rhythmic composition in Surah al-Anbiyā were put into our focus of attention. In this holy Surah, different evidence contribute to rhythmic composition, some of which have been turned into a stylistic feature owing to high frequency. Here three categories of internal, spiritual and mental rhythm were analyzed taking a descriptive-analytic approach. Making congruence, coherence, and agreement between word and meaning to attract readers, visualizing exhilarating scenes experienced by paradise-dwellers and agonizing ones by hell-dwellers through features of letters and fixing meanings in mind through applying antonymous concepts are considered as major rhythmic functions in this Surah.
 


m

کلیدواژه‌ها [English]

  • the Holy Surah al-Anbiyā
  • stylistics
  • phonetic level
  • internal rhythm
  • defamiliarization
بشر، کمال، (1973م)، علم اللغة العام (الأصوات)، طبعة دارالمعارف، القاهرة.
برینکر، کلاوس،(2005م)، التحلیل اللغوی للنص (مدخل إلی المفاهیم الأساسیةوالمناهج)، ترجمة: سعیدحسن بحیری، الطبعة الأولی، القاهرة: مؤسسة المختار للنشروالتوزیع.
تشاندلر، دانیال، (2008م)، أسس السیمیائیة، ترجمة: طلال وهبة، الطبعة الأولی، المنظمة العربیة للترجمة، بیروت.
جرجانى، عبد القاهر، اسرار البلاغة، استانبول: مطبعة وزارة المعارف، 1954
خفاجی، محمد عبد المنعم وفرهود، محمد السعدی وشرف، عبد العزیز (1992م)؛ الأسلوبیة.. والبیان العربی، الدار المصریة
اللبنانیة.
الرمانی، ابو الحسن، علی بن عیسی، النکت فی إعجاز القرآن، ت : محمد خلف الله، محمد زغلول سلام، مصر: دار المعارف، 1968.
ساعی، احمد بسام، ( 1978 م )؛ حرکة الشعر الحدیث فی سوریا، دار المأمون.
شمیسا، سیروس، کلیات سبک شناسی، چاپ چهارم، تهران: انتشارات فردوس، 1375.
شیرازی، فریدون، واج آرایی و واج زدایی در شعر، مجله ی زبان و ادبیات فارسی واحد خوی
العیاشی، محمد(1976م)؛  نظریةإیقاعالشعرالعربی، المطبعة العصری، تونس.
فتوحی، محمود، سبک­ شناسی: نظریه­­ها، رویکردها و روش­­ها، تهران: انتشارات سخن، 1991.
قطب، سیّد (1980م)؛ النقدالأدبی،أصولهومناهجه ، ط 6، دار الشروق، بیروت.
کانتینو، لجان، (1961م)، دروس فی علم الأصوات العربیة، ترجمة: صالح القرمادی، نشر الجامعة التونسیّة، تونس.
 مختارعمر، أحمد، (1988م)، علم الدلالة، الطبعة الخامسة، عالم الکتب، القاهرة
المُسدّی، عبدالسلام، (2005م)، الأسلوبیّة والأسلوب، الطبعة الأولی، دار الکتاب الجدید المتحدة، بیروت – لبنان.
منوچهری دامغانی، (1392ش)، دیوان منوچهری، مصحح: حبیب یغمائی، چاپ اول، تهران، بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار.
مهدی محمد، مناف، (1998م)، علم الأصوات اللغویة، الطبعة الأولی، عالم الکتب، بیروت.
محمود خلیل، ابراهیم، النقد الأدبی الحدیث من المحاکاة إلی التفکیک، ط4، ، عمان: دار المسیرة، 2011.
نهر، هادی، (2007م)، علم الدلالة التطبیقی فی التراث العربی، تقدیم: علی الحمد، الطبعة الأولی، الأردن، دار الأمل للنشر و التوزیع.
الهاشمی، احمد ، جواهرالبلاغة، قاهرة: مکتبة الآداب، 1943.