تقدیم و تاخیر و بازتاب آن در ترجمه قرآن

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه اراک

چکیده

چکیده
در هر زبانی برای ترتیب واژگان جمله، «اصلی»وجود دارد که البته رعایت این اصل گاهی واجب و در مواردی ممتنع و در مواردی نیز جائز است. جواز در امر تقدیم و تاخیر بستگی به بافت متن دارد که نویسنده بسته به توان و هنرش، در متن خویش بدان مبادرت می­ورزد و اوج این هنر را در قرآن مشاهده می­کنیم .در قرآن آیه­هایی با همان واژگان چند بار تکرارشده­اند؛ اما در هر بافتی که قرار گرفته­اند، ترتیب و ساختار آنها متفاوت گشته و  باعث اختلاف معنا  شده است.
نوشتار حاضر سعی کرده با روش توصیفی-تحلیلی به بررسی این پدیده بپردازد. هدف از انجام این پژوهش بررسی زیباشناسانه این اسلوب و ظرافتهای آن می باشد. این بررسی نشان داد که زیبایی این هنر در پرتو نظریه سیاق یا نظم واژگان قابل فهم  بوده و در پرتو همین نظریه، ترجمه­ی هرمتن ادبی به ویژه قرآن که دارای نظم فرا بشریست مشکل است؛ اما با این وجود می­توان با یافتن معادلی مناسب در زبان مقصد به ترجمه برخی از تقدیم و تأخیرها مبادرت ورزید؛ هر چند در  ترجمه‌های مورد بررسی غالب تقدیم و تأخیرها مغفول مانده­اند.
 

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Precedence and Delay and their Reflections in Qur'anic Translations

نویسندگان [English]

  • mahmood shahbazi
  • Ahmad Omid Ali
:استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه
چکیده [English]

 
Every language has principles for ordering words in sentences. However, observing these principles is not always mandatory, but they are sometimes mandatory, sometimes abstained, and in cases permissible. The permissibility of precedence and delay depends on the text's context where authors depending on their mastery attempt at employing them. We can observe this mastery's artistic apex in the Qur'an. Although in Qur'anic ayahs similar words have been repeated several times, their various orders and arrangements in each context has led to their semantic distinctions.
The present article, using a descriptive-analytic method, made an attempt to investigate this phenomenon from an aesthetic perspective. The study indicates that the beauty of this art can be appreciated in the light of a theory of context and vocabulary order. Consequently, it is difficult to translate literary texts, especially the Qur'an that enjoys a superhuman order. Although in the two translations analyzed most of the cases of precedence and delay have been ignored by translators, it is possible to find appropriate equivalents in the target language in order to offer translations for some instances of precedence and delay.
 


 


  

کلیدواژه‌ها [English]

  • the Qur'an
  • precedence and delay
  • Context
  • order
  • translation
  1. قرآن کریم
  2. إبن أثیر، المثل السائر(1403هـ)، تحقیق: احمد حوفی، بدوی طبانة، ریاض: دارالرفاعی.
  3. ابن عاشور، محمد الطاهر(1984 م)، التحریر و التنویر، تونس: الدار التونسیة.
  4. ابن منظور(بیتا)، لسان العرب، مصر: چاپخانه بولاق.
  5. أبو حیان(1413هـ)، البحر المحیط، تحقیق: عادل عبدالموجود،علی محمد معوض،بیروت: دار الکتب العلمیة.
  6. أبو سعود العمادی(بیتا)، إرشاد العقل السلیم إلی مزایا الکتاب الکریم(تفسیر ابو السعود)، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
  7. احمد بدوی، احمد (1950م)، من بلاغة القرآن، قاهره: نهضة مصر.
  8. انصاریان، حسین( 1383 ش)، ترجمه قرآن کریم، قم: اسوه.
  9. اولمان، استیفن(1985م)، دور الکلمة فی اللغة، ترجمه: کمال بشر، دمشق: دارالفکر.
  10. بیضاوی(1408هـ.ق)، أنوار التنزیل و أسرار التأویل، بیروت: دار الکتب العلمیة.
  11. جانزاده، علی(1385ش)، فن ترجمه، تهران: انتشارات جانزاده.
  12. جرجانی، عبدالقاهر(بیتا)، دلایل الاعجاز، تحقیق: محمود محمد شاکر، قاهرة.
  13. خطابی، حَمد بن محمد(1956م)، بیان اعجاز القرآن، تحقیق: محمد خلف الله احمد و محمد زغلول سلام، قاهره: دار المعارف.
  14. رضا، محمد رشید(بیتا)، تفسیر المنار، دمشق: دارالفکر.
  15. زمخشری، ابوالقاسم(2009م)، تفسیر الکشاف، بیروت: دار المعرفه.
  16. السامرایی، فاضل(2009م)، الجملة العربیة تألیفها و اقسامها، دمشق: دار الفکر.
  17. ـــــــــ(2007م)، معانی النحو، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
  18. شوکانی(بیتا)، فتح القدیر، بیروت: دارالفکر.
  19. طبل، حسن(1985م)، المعنی الشعری فی التراث النقدی، قاهره: مکتبة الزهراء.
  20. عبداللطیف، حماسه(2000م)، النحو و الدلالة، قاهره: دار الشروق.
  21. عمر، احمد مختار(1982م)، علم الدلالة، کویت: مکتبة العروبه.
  22. فتوحی، محمود(1392ش)، سبک شناسی، تهران: انتشارات سخن.
  23. فولادوند، مهدی(1373ش)، ترجمه قرآن کریم، قم: دار القرآن الکریم.
  24. الکفوی، ابوالبقاء(1998م)، معجم فی المصطلحات و الفروق اللغویة، تحقیق: عدنان درویش و محمد المصری، قاهرة: مؤسسة الرسالة.
  25. المسیری، منیر محمود(2005م)، دلالات التقدیم و التأخیر فی القرآن الکریم، قاهره: مکتبة وهبه.
  26. معزی، محمدکاظم( 1372 ش)، ترجمه قرآن کریم، قم: اسوه.
  27. ناصح الخالدی، کریم حسین(2006م)، نظریة المعنی فی الدراسات النحویه، عمان: دار صفاء.
  28. لضامن، حاتم صالح(1990م)، الاعجاز القرآنی و نظریة النظم، فی ضمن بحوث المؤتمر الاول للإعجاز القرآنی، 128- 120.
  29.  محمود شهاب، هناء(2010 م)، اثر الترجمه فی اسلوب التقدیم والتأخیر(اللغة الانکلیزیة انموذجا)، مجلة التربیة و العلم،170- 142