تحلیل داستان یوسف (ع) بر پایه روایت شناسی (با تکیه بر نظریه ژپ لینت ولت)

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری علوم قرآن وحدیث دانشگاه اصفهان

2 دانشیار گروه علوم قرآن وحدیث دانشگاه اصفهان

چکیده

یکی از شاخه­ های نقد ادبی، روایت­شناسی و بررسی دستور زبان حاکم بر روایت­های داستانی است. از ویژگی‌های بارز قرآن استفاده از عناصر روایت در پردازش داستان است. هدف این پژوهش، تحلیل شیوه روایی داستان زندگی حضرت یوسف(ع) با استفاده از نظریه «ژپ لینت ولت[1]» فرانسوی است که بر اساس روش توصیفی ـ تحلیلی به بررسی و تحلیل عناصر داستانی نظیر زاویه دید، طرح، ساختار و نوع روایت می­پردازد. در این شیوه با توجه به ناهمسانی عملی میان راوی و کنشگر، دو شکل اصلی روایتی، شامل روایت دنیای داستان ناهمسان و همسان تعریف می­شود. داستان زندگی یوسف(ع) از جهت گونه روایی، ناهمسان و به‌صورت تلفیقی متن نگار و کنشگر روایت گردیده است. نوع زاویه دید، بیرونی از نوع دانای کل روایت شده است. الگوی طرح­های داستان دارای ساختاری کامل است به‌جز الگوی اولین طرح داستان که نیروی سامان­دهنده ندارد و با الگوی آخرین طرح داستان رمزگشایی شده و به‌نوعی جلوه­های هنری روایت به اوج خود رسیده است. نقش الگویی در ماجراهای زندگی یوسف(ع)مخاطب را با آموزنده ­ترین برداشت­های تفسیری روبرو می­کند و دانای کل با پردازشی مطلوب و ساختاری هنرمندانه در مؤلفه‌های روایتگری، جلوه ­هایی از رسیدن به کمال و سیر­­ و سلوک معنوی را در دشوارترین عرصه­ های زندگی فردی و اجتماعی برای خواننده ترسیم می­کند و این­چنین زبان قرآن را برای مخاطب، گویا و فصیح می­گرداند.
 



 

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

A Narratological Analysis of Prophet Yusuf's Story Using Zheplint Volt's Theory

نویسندگان [English]

  • fateme saeedeh aghareb parast 1
  • mahdi motie 2
1 Department of Quran and Hadith Sciences, Faculty of Literature, Isfahan University, Isfahan, Iran
2 Department of Quran and Hadith Sciences, Faculty of Literature, Isfahan University, Isfahan, Iran
چکیده [English]

A branch of literary criticism is narratology and the analysis of the syntax dominant in narrative stories. One of the characteristic features of the Qur'an is its use of narrative elements in story processing. The present descriptive-analytical study aimed at analyzing the narrative method of the life story of Yusuf (PBUH) using the theory of the French scholar Zheplint Volt. It specifically analyzed story elements such as point of view, plot, structure and narrative type. In this fashion, given the practical difference between the narrator and the actor, two main forms of narratives, comprising similar and dissimilar narratives of the world of story, are defined. From the perspective of narrative type, the story of Yusuf (PBUH) is dissimilar, narrated integrating author and actor. The point of view is third person omniscient. The pattern of the story plots has a complete structure except the pattern of the first plot (i.e. Yusuf's dream) that has no structuring force and is resolved via the last pattern of the story, (i.e. Jacob's journey to visit Yusuf), where in other words the artistic manifestations of the narration reaches its climax. The pattern role in adventures of the life of Yusuf (PBUH) familiarizes the audience with the most informative exegetic interpretations and the omniscient depicts some manifestations of achieving perfection, spirituality and spiritual conduct in the most difficult areas of individual and social life through a desirable processing and an artistic structure in the narrative elements, and thus makes the Qur'anic language communicative and eloquent.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • the Qur'an
  • the story of Prophet Yusuf (PBUH)
  • Zheplint Volt
  • plot
  • point of view

مراجع

1. قرآن کریم
2. اخلاقی، اکبر (1377)، تحلیل ساختاری منطق‌الطیر، تهران، فردا.
3. اخوت، احمد (1371)، دستور زبان داستان، اصفهان، فردا.
4. اسکولز، رابرت (1387)، عناصر داستان، ترجمه فرزانه طاهری، چاپ سوم، تهران، مرکز.
5. ایگلتون، تری (1390)، پیش درآمدی بر نظریه ادبی، ترجمه عباس مخبر، چاپ ششم، تهران، مرکز.
6. بامشکی، سمیرا (1393)، روایت­شناسی داستان‌های مثنوی، تهران، هرمس.
7. بستانی، محمد (1371)، اسلام و هنر، ترجمه حسین صارمی، چاپ اول، مشهد، بنیاد پژوهش‌های آستان قدس رضوی.
8. تایسن، لیس (1387)، نظریه‌های نقد ادبی معاصر، ترجمه مازیار حسین زاده و فاطمه حسینی، تهران، حکایت قلم نوین.
9. تولان، مایکل (1386)، روایت­شناسی، درآمدی زبان­شناختی – انتقادی، ترجمه سیده فاطمه علوی و فاطمه نعمتی، تهران، سمت.
10. جعفری، حسینعلی (1376)، بررسی هنری بهترین قصه‌های قرآن، چاپ اول، تهران، حوزه هنری.
11. حسینی، محمد (1392)، ریخت­شناسی قصه‌های قرآن، چاپ سوم، تهران، ققنوس.
12. خسروی، ابوتراب (1388)، حاشیه‌ای بر مبانی داستان، تهران، ثالث.
13. صالحی نیا، مریم (1394)، قدسیت و ساختار: جستاری در روایت­شناسی تطبیقی متون قدسی، تهران، نگاه معاصر.
14. طباطبایی، محمدحسین (1363)، تفسیر المیزان، ج 11، قم، دفتر انتشارات اسلامی.
15. لینت ولت، ژپ (1390)، رساله‌ای در باب گونه­شناسی روایت و نقطه دید، ترجمه علی عباسی و نصرت حجازی، تهران، علمی فرهنگی.
16. مارتین، والاس (1386)، نظریه­های روایت، ترجمه محمد شهبا، چاپ سوم، تهران، هرمس.
17. محمدی، محمدهادی (1378)، روش‌شناسی نقد ادبیات کودک، تهران، سروش.
18. محمدی، محمدهادی و علی عباسی (1381)، صد ساختار یک اسطوره، تهران، چیستا.
19. مدبری، محمود و نجمه حسینی سروری (1387)، «از تاریخ روایی تا روایت داستانی»، گوهر گویا، سال دوم، شماره 6، صص 1- 28.
20. معموری، علی (1392)، تحلیل روایت در قرآن: بررسی توالی منطقی، تهران، نگاه معاصر.
21. مکاریک، ایرناریما (1388)، دانشنامه نظریه‌های ادبی معاصر، ترجمه مهران مهاجر و محمد نبوی، چاپ سوم، تهران، آگه.
22. ملبوبی، محمدتقی (1380)، تحلیلی نو از قصص قرآن، تهران، امیرکبیر.
23. مندنی پور، شهریار (1398)، ارواح شهرزاد، چاپ سوم، تهران، ققنوس.
24. میرصادقی، جمال (1391)، زاویه دید در داستان، تهران، سخن.
25. میرعابدینی، حسن ( 1386)، صدسال داستان‌نویسی ایران، جلد اول، چاپ چهارم، تهران، چشمه.
26. هرمن، دیوید (1391)، روایت­شناسی ساختارگرا، دانشنامه روایت­شناسی، ترجمه محمد راغب، زیر نظر فرزان سجودی، تهران، علم.
27. یونسی، ابراهیم (1386)، هنر داستان‌نویسی، چاپ نهم، تهران، نگاه.
28.Daivid.Crystal.(1992).An Encyclopedic Dictionary of language and language.Oxford. 29.Silverman.Kaja. ( 1983 ).The subject of Semiotics.New York.Oxford university press.
30.Sless.David (1986).In search of Semiotics London.Croom Helm.
31.Hawkes.Terence ( 1977).Structuraism and Semiotics.London.Routledge.
32.Lintvelt, jaap (1981), Essai, de typologic narrative: le point de vue, Paris: Jose cort.
 
 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار