بررسی زبان شناختی روش کاربست ترادف در قرآن (با محوریت آراء علامه طباطبایی)

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار و عضو هیئت علمی دانشگاه اراک

2 استادیار گروه الهیات دانشگاه اراک

3 استادیار گروه الهیات دانشکده ادبیات دانشگاه اراک

4 دانشجو دکترا الهیات اراک

چکیده

ترادف از جمله روابط مفهومی است که مورد توجه اصولیون، عالمان علوم قرآنی و نیز زبانشناسان قرار گرفته است. شناخت روش­های کاربست ترادف در تعامل با نوع هم­پوشانی واژگان و ترسیم میدان معناشناسی واژگان مترادف و بررسی تمایزات و فروق آن، برای فهم صحیح معانی آیات، ضرورت بسیار دارد؛ لذا سوال اصلی این پژوهش، آن است که روش کاربست ترادف در قرآن به لحاظ زبان­شناختی چه صورت­هایی دارد؟ بررسی روش کاربست ترادف در قرآن با روش تحلیلی و رویکرد معناشناسی، بیانگر آن است که عنایت به وحدت سیاق و پذیرش فرق بین اصل معنایی واژگان، حاکی از وجود نوعی ترادف نسبی در قرآن است که علامه از آن با عنوان «کالمترادف یا شبه ترادف» یاد می­کند؛ بنابراین ترادف به معنای انطباق در هسته اصلی معناشناختی با وجود تفاوت در جنبه­های عاطفی، در واژگان متقابل در وسعت معنا و شمول معنایی در جانشین سازی و تفاوت در هم­نشین­ها امری محقق و واقع است اما به معنای جایگزینی دقیق واژه­ها نیست؛ بنابراین با تبیین روابط مفهومی در سطح واژه و با تفکیک بین هم­معنایی مطلق و نسبی، وجود هم­معنایی مطلق پذیرفته نیست.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Linguistic Analysis of the Application of Synonymy in the Qur’an Based on Allameh Tabataba'i's Ideas

نویسندگان [English]

  • Ebrahim Ebrahimi 1
  • Alireza Tabibi 2
  • Fatemeh Dastranj 3
  • malihe ramezani 4
1 Associate professor department of theology faculty of humanity science Arak
2 Arak university
3 Assistant Professor, department of theology faculty of humanity science Arak University
4 student phd.teoghlogy
چکیده [English]

 
 
Synonym is a conceptual relation which is agreed between Linguis Quran and interpretation scientist. Understanding the methods of applying syntax to interact with the type of vocabulary overlap and delineating the semantic field of syntactic vocabulary and examining its distinctions and implications is essential for a proper understanding of verse meanings.The main question of this study is: what are the forms of linguistic syntax application in the Quran? According to unity of style procedure and partialy synonym studies the Almizan  generalized views  to interpretation of  Quran verses. In this research we surveyed  the view points of allameh about synonym in Almizan based on analytical method and content description. Along with accepting the difference in the original meaning of the words, Allameh bring up the kind of relative synonym named kalmotaradef. Inspite of differences btween the emotional aspects, mutual words, scope of meaning and semantic inclusion the synonym based on the meaning of conformity in the core of semantics is a certain and imminent matter. Allameh did not considered the differences between some verses because of  the Therefore, synonymy means conformity in the main semantic core, despite the difference in the emotional aspects, is realistic in terms of the mutual terms in the scope of meaning and the inclusion of meaning in the succession and difference in the companions. clarity in their meaning. Therefore, by explaining the conceptual relations at the level of the word and with the distinction between absolute and relative equivalence, there is no absolute equivalence.
 
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Quran
  • Linguistic approach
  • Conceptual relation
  • synonym

مراجع

  1. ابن جنی‏الموصلی، أبوالفتح عثمان(بی­تا).الخصائص. بی­جا:الهیئة‏المصریة العامة‏للکتاب. الطبعةالرابعة.
  2. ابن هشام انصاری مصری، ابی محمد عبدالله(1411ق) ،مغنی اللبیب  عن کتب الاعاریب،دو جلدی،بیروت: المکتبه العصریه.
  3. الهیان،لیلا (1391) بررسی اهمیت بافت در پژوهش‏های ادبی، فصلنامه پژوهش‏های ادبی. سال9، ش36و37، ص35-49.
  4. ایچیسون،جین(1371).مبانی زبانشناسی.ترجمه محمد فائض. تهران:انتشارات نگاه.
  5. بابایی،علی اکبر و دیگران(1385).روش شناسی تفسیر قرآن.قم:پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، تهران: سمت. چ دوم.
  6. پالمر، فرانک.ر(1391). نگاهی تازه به معنی‏شناسی. ترجمه کورش صفوی. تهران: نشر مرکز. چ ششم.
  7. پرچم، اعظم، نصرالله شاملی(1389) تداخل معنایی واژگان مترادف در ادبیات جاهلی وواژگان قرآن، مطالعات
  8. اسلامی: علوم قرآن وحدیث.سال چهل و دوم، شماره پیاپی 3/84،ص31-58.
  9. زرکشی، بدرالدین محمدبن عبداللّه (بیتا).البرهانفی علومالقرآن. تحقیق محمدابوالفضل ابراهیم. دوره4 جلدی، بی­جا، الطبعۀالثانیۀ،

10. سیوطی، جلال‏الدین( بی­تا).الإتقان فی علوم القرآن.دوره 4 جلدی. بی­جا.

11. صفوی،کوروش(1391).آشنایی با معنی شناسی.تهران:پژواک کیوان.چ دوم.     

12. صفوی، کوروش (1391). آشنایی با زبان‏شناسی در مطالعات ادب فارسی.تهران: نشر علمی.چ اول.

13. طباطبایى، محمد حسین(1371).المیزان فی تفسیر القرآن. قم: اسماعیلیان‏. چ دوم.نرم افزار مجموعه آثار علامه طباطبایی.مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی(نور).

14. طباطبایی، محمد حسین (1374).ترجمه تفسیر المیزان‏، قم: دفتر انتشارات اسلامی( وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم)، چ پنجم. نرم افزار مجموعه آثار علامه طباطبایی.مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی(نور).

15. طبرسی، فضل‏بن‏حسن، (1377). مجمع‏البیان‏‏، مشهد، بنیاد ‏پژوهش‏هاى اسلامى آستان قدس رضوى.

16. طیب حسینی، سیدمحمود(1392).درآمدی بر دانش مفردات قرآن. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه. چ دوم.

17. فراهیدى، خلیل بن احمد(1410 ق).العین. قم: انتشارات هجرت. چ دوم.

18. لاینز،جان(1391).در آمدی بر معنی شناسی زبان.ترجمه کوروش صفوی.تهران: نشر علمی.

19. لسانی فشارکی،محمدعلی و اکبری­راد،طیبه(1385)،کاربرد روش­های معنی شناسی در قرآن کریم،صحیفه مبین.ش39،ص62-77

20. مزبان، علی حسن(1394).درآمدی بر معنی شناسی در زبان عربی.ترجمه فرشید ترکاشوند .تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‏ها.

21. المنجّد، محمد نورالدین( 1417ق). الترادف فی‏القرآن‏الکریم بین‏النظریه و التطبیق، دمشق: دارالفکر. الطبعه الاولی.

22. المنجّد، محمد نورالدین (1392). ترادف در قرآن هم­معنایی واژگان.ترجمه محمدرضاعطایی .مشهد: بنیاد پژوهشهای اسلامی. چ اول.

23. میر لوحی،سید علی(1392). ترادف در قرآن کریم. قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.

24. 22-نکونام،جعفر(1390).درآمدی بر معناشناسی قرآن. قم:انتشارات دانشکده اصول الدین.

25. وزیرنیا، سیما(1379) .زبان­شناخت. تهران: نشر قطره.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار