تحلیل و بررسی برجسته سازی واژگانی در سوره مبارکه غافر

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 استاد زبان و ادبیات عربی دانشگاه شهید بهشتی تهران.

2 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی دانشگاه شهید بهشتی تهران.

چکیده

خداوند در قرآن کریم با استفاده از تکنیک‌ها و شیوه‌های مختلف، درصدد برجسته‌سازی مفاهیم و معانی موردنظر خویش است. بدین واسطه، آن مفاهیم را پررنگ و در دل مخاطبین جای می‌دهد. خوانندگان و مردم نیز با مطالعه قرآن یا شنیدن آن، خیلی زود، جذب آن مفاهیم گشته و تربیت و هدایت بشر که هدف اصلی قرآن کریم است به منصه ظهور می‌رسد. هدف از این پژوهش، شناخت و بررسی این واژگان و چگونگی گزینش واژگان برای برجسته‌سازی، شناخت نوع واژگان برجسته شده، شیوه‌های برجسته‌سازی قرآن کریم و واکاوی کارکرد آنهاست تا ثقل معنایی و مفهومی واژگان قرآن کریم ونیز فصاحت و اعجاز آن را آشکار گردد. مسأله اصلی این پژوهش پیرامون این موضوع می­چرخد که سوره غافر که سوره­ای مکی است، در کدام گروه از واژگان از شیوه برجسته­سازی استفاده کرده است، علت و انتخاب این فرایند چه بوده و بار معنایی و عاطفی واژگان برجسته شده چیست. نتیجه پژوهش نشان می­دهد که این موارد در قرآن، متعدد و متنوع است و شامل مواردی چون خلاقیت و نوآوری، تکرار و توازن، ترادف و تناسب و تقابل و تضاد می­باشد که این پژوهش درصدد بررسی آن‌ها بر اساس روش توصیفی ـ تحلیلی است.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigating Lexical Foregrounding in the Holy Surah

نویسندگان [English]

  • Mohammad Ebrahim Khalifeh Shoushtari 1
  • Rahim Lotfi Karaj 2
1 Professor, Department of Arabic Language and Literature, Shahid Beheshti University; Email: kh@yahoo.com
2 - Corresponding author: PhD Student of Arabic Language and Literature, Shahid Beheshti University; Email: rlotfik@gmail.com
چکیده [English]

 
In the Holy Qur’an, God uses various techniques and methods to highlight his intended concepts and meanings. In this way, he accentuates those concepts and places them in the hearts of the audience. Readers and people soon are attracted to those concepts through reading them or listening to them, and the training and guidance of human beings, which is the main goal of the Qur’an, is achieved. The present study aims to identify and examine these words and the way they are chosen for foregrounding, to know the type of the foregrounded words, ways to foreground in the Holy Qur’an, and to analyze their functions to reveal the semantic and conceptual weight of the Holy Qur’an as well as its eloquence and miracle. The most important part of this descriptive-analytical research evolves around this point that for which group of words does Surah Ghafir, which is a Meccan surah, uses the method of foregrounding and why, and what semantic and emotional connotations are involved in the foregrounded words. The results of the research show that these cases are numerous and varied in the Qur’an and include such functions as creativity and innovation, repetition and balance, synonymy and resemblance, and contrast and antonymy.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Surah Ghafir
  • foregrounding
  • stylistics
  • lexical layer

مراجع

  1. ابن عاشور، محمد بن طاهر (1343)، التحریر و التنویر، بیروت: ناشر موسسه التاریخ العربی.
  2. ابن فارس، ابی الحسین (2001)، معجم مقاییس اللغة، بیروت: لبنان: دارإحیاء التراث العربی
  3. ابن منظور، محمد بن مکرم (1414 ه)، لسان العرب، بیروت: دارصادر
  4. بیضاوى، عبدالله بن عمر (1418)، أنوار التنزیل و أسرار التأویل، بیروت: دار إحیاء التراث العربی ‏
  5. پاینده، حسین (1382)، گفتمان نقد، تهران: نشر روزگار
  6. خطابی، محمد (1991)؛ لسانیات النص، مدخل إلی انسجام الخطاب. بیروت: المرکز الثقافی العربی.
  7. خلیل، إبراهیم (2011)، مدخل لدراسة الشعر العربی الحدیث، ط 4، عمان: دارالمسیرة
  8. داد، سیما (1387)، فرهنگ اصطلاحات ادبی، چ 4، تهران: مروارید.
  9. رامان، سلدن (1377)، راهنمای نظریه ادبی معاصر، تر: عباس مخبر، تهران: طرح نو

10. شفیعی کدکنی، محمدرضا (1391)، رستاخیز کلمات، تهران: نشر سخن

11. شفیعی‌کدکنی، محمدرضا (1384)، موسیقی شعر. تهران: آگاه.

12. صفوی، کوروش (1383)، از زبان شناسی به ادبیات، تهران: سوره مهر

13. علوی مقدم، مهیار (1377)، نظریه های نقد ادبی معاصر، تهران: سمت

14. فلاحی، کتایون و دیگران (1397)، آشنایی زدایی و برجسته سازی نحوی و بلاغی در سوره «نبا»، نشریه آموزش زبان و ادبیات فارسی، ش 3، ص 41

15. الـملائکة، نازک (2007 م) قضایا الشعر المعاصر، ط 14، بیروت: دارالعلم للملایین.

16. یول، جورج (1389 ش)، بررسی زبان، ترجمه علی بهرامی، تهران: نشر رهنما

17. مخبریانی، مرجان (1397)، کارکرد توازن آوایی و واژگانی در برجسته سازی اشعار شمس لنگرودی، مجله پژوهش های نقد ادبی و سبک شناسی، ش 3، پ 33، صص: 157-182

18. نصیری و همکاران (1397)، برجسته سازی نحوی و واژگانی حسین منزوی در شعر، مجله نشریه زبان شناسی ادبی، دوره 9، شماره 35، صفحه 1-21

19. 6G. H. Leech, A Linguistic Guide to English Poetry (New York, Longman, 1969), 42-53.

 

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار