بازخوانی انسجام ساختاری سوره یوسف در پرتو نظریه نظم متقارن (با تاکید بر دیدگاه جواد انور قریشی)

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجو دکتری علوم قرآن و حدیث گرایش تفسیر تطبیقی، دانشکده الهیات، دانشگاه یزد، یزد، ایران

2 دانشیار علوم قرآن و حدیث، دانشکده الهیات، دانشگاه یزد، یزد، ایران

3 دانشیار علوم قرآن و حدیث، دانشکده الهیات، دانشگاه میبد، میبد، ایران

4 استادیار علوم قرآن و حدیث، دانشکده الهیات، دانشگاه یزد، یزد، ایران

چکیده

اغلب اندیشمندان غربی قائل بر گسسته بودن محتوای قرآن هستند اما برخی از اندیشمندان این اجماع را نپذیرفته و تلاش نموده تا انسجام ساختاری متن قرآن را اثبات نمایند. مقاله حاضر با درپیش گرفتن روش توصیفی ـ تحلیلی، به بررسی رویکرد «جواد انور قریشی»، قرآن پژوه معاصر خواهد پرداخت. وی با تکیه بر نظریه نظم متقارن به تحلیل بلاغی سوره یوسف می پردازد. اندیشه نظم متقارن نشان خواهد داد که متن قرآن منسجم است و هر آیه، در جای درست خود قرار گرفته است. این مقاله، نخست به معرفی مفهوم نظم متقارن پرداخته و پس از آن نظم کامل سوره یوسف را از دیدگاه جواد انور قریشی بیان کرده و به نقد و بررسی آن می‌پردازد. انور قریشی سوره یوسف را به بیست و یک بخش تقسیم می نماید و به صورت معکوس میان بخش‌های سوره ارتباط برقرار کرده و یک مدل کلی و فراگیر را از ارتباط بخش های سوره ارائه می‌کند. وی معتقد است که خواب پادشاه مصر به عنوان یازدهیم بخش، در مرکز ساختار سوره یوسف قرار می گیرد و  ده بخش انتهایی سوره یوسف بازظهوری از ده بخش ابتدایی سوره می‌باشد. ازجمله نقدهایی که بر کار وی وارد است؛ می توان به عدم ذکر مبانی تقسیم بندی و پریشانگی در تقسیم بندی آیات اشاره کرد. از نتایج این پژوهش اثبات ساختار منظم سوره یوسف در قالب نظریه «نظم متقارن» می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Re-reading the structural coherence of Surah Yusuf in the light of the theory of symmetrical order (with emphasis on the view of Javad Anwar Qureshi)

نویسندگان [English]

  • Hamidreza Fazeli 1
  • Bemanali Dehghan Mangabadi 2
  • Ahmad Zare Zardini 3
  • Mohammad Ali Haydari Mazraeh Akhund 4
1 PhD Student in Comparative Exegesis, Faculty of Theology, Yazd University, Yazd
2 Associate Professor, Department of Qurʾan and Hadith Sciences, Faculty of Theology, Yazd University, Yazd,
3 Associate Professor, Department of Qurʾan and Hadith Sciences, Faculty of Theology, Meybod University, Meybod, Iran
4 Assistant professor, Department of Qurʾan and Hadith Sciences, Faculty of Theology, Yazd University, Yazd, Iran
چکیده [English]

Most Western thinkers believe that the content of the Qurʾan is discrete, but some thinkers have not accepted this consensus and have tried to prove the structural coherence of the Qurʾanic text. For example, drawing on the theory of symmetrical order, Javad Anwar Qureshi, a contemporary Qurʾanic scholar, analyzes the rhetoric of Surah Yusuf. The present article examines the approach proposed by him by adopting the descriptive-analytical method. The idea of ​​symmetrical order shows that the text of the Qurʾan is coherent and each ayah is in its right place. This article first introduces the concept of symmetrical order and then describes the complete order of Surah Yusuf from Javad Anwar Qureshi's point of view. Anwar Qureshi divides Surah Yusuf into twenty one parts and establishes a relationship between the parts of the surah in an inverse way and presents a general and inclusive model of the relationship between the parts of the surah. He believes that the dream of the king of Egypt as the eleventh part is at the center of the structure of Surah Yusuf and the last ten sections of Surah Yusuf are a re-emergence of the first ten sections. The criticisms of his work include not mentioning the pricinples of division and confusion in the division of ayahs. One of the results of this research is the proof of the regular structure of Surah Yusuf based on the theory of symmetrical order.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Holy Qurʾan
  • Anwar Qureshi
  • Surah Yusuf
  • Chain composition
  • Palindrome

مراجع

  1. - قرآن کریم

    1. احمدیار، محمدحسین؛ ولوی، سیمین؛ باقر، علیرضا (1400)، «بلاغت سامی و قواعد نظم متقارن و نقد و بررسی آن در سوره صف»، پژوهش های ادبی-قرآنی، سال9، شماره4، 26-63.
    2. آنتیلا، یاکو همین (1398)، «کسروی و ترجمه های عربی خدای نامه»، کارنامه تاریخ، سال6، شماره12، 78-44.
    3. ثعلبى، احمد بن محمد(1422ق)، الکشف و البیان المعروف تفسیر الثعلبی، بیروت، دار إحیاء التراث العربی.
    4. خامه گر، محمد، (1381)، «درآمدی بر تفسیر ساختاری قرآن»، پژوهش های قرآنی، شماره 29 و 30، 22-42.
    5. خوش منش، ابوالفضل، (1389)، «بررسی تدوین و انسجام آیات قرآن از منظر شرق شناسان و آیه الله طالقانی»، پژوهشنامه علوم و معارف، شماره8، 26-39.
    6. رابینسون، نیل(1391)، «دستان باز؛ قرائتی دوباره از سوره مائده»، پژوهش های قرآنی، سال 18، شماره 69، 156-190.
    7. طباطبایی، محمدحسین(1412ق)،المیزان فی تفسیر القرآن، قم، جامعه مدرسین.
    8. فضل الله، محمد حسین(1419ق)، من وحى القرآن، بیروت، دار الملاک.
    9. قطب، سید(1425ق)، فى ظلال القرآن، بیروت: دار الشروق.
    10. مکوند، محمود؛ شاکر، محمد کاظم(1394)، «بازخوانی انسجام متن قرآن در پرتو نظریه نظم متقارن (با تاکید بر دیدگاه میشل کویپرس)»، پژوهش های قرآنی، سال 20، شماره 76، ص 4-33.
    11. میر، مستنصر(1388)، «فنون و صنایع ادبی در قرآن»، پژوهش های قرآنی، سال15، شماره 59، 154-179.
    12. مینت. ر، پوزیه. ل، فاروقی. ن، سنوّ، أ. (2004م). طریقة التحلیل البلاغی و التفسیر: تحلیلات نصوص من الکتاب المقدس و من الحدیث النبوی الشریف. بیروت، دار المشرق.
    13. Anttila, Jaakko Hämeen (1991). “We Will Tell You the Best of Stories”. StOr 67: 7–32.
    14. Anwar Qureshi; Jawad (2017). “Ring Composition in Surat Yusuf (Q. 12)”. JIQSA 2: 149173-
    15. Cuypers; Michel (1995). “Structures rhétoriques dans le Coran: Une analyse structurelle de la sourate ‘Joseph’ et de quelques sourates brèves”. MIDEO, 8 (22), 107–195.
    16. ------ (2015). The Composition of the Qur'an. London: Bloomsbury.
    17. ----- )2011.( “Semitic Rhetoric as a Key to the Question of the naẓm of the Qur’anic Text”. Journal of Qur’anic Studies, vol 13, p.1-24.
    18. ----- (2009). The Banquet: A Reading of the Fifth Sura of the Qurʾan. Miami: Convivium.
    19. Farrin; Raymond (2014). Structure and Quranic Interpretation: A Study of Symmetry and Coherence in Islam’s Holy Text. Ashland, OR: White Cloud Press.
    20. Mir, Mustansir )2000). “Irony in the Qurʾān: A Study of the Story of Joseph”. Literary Structures of Religious Meaning in the Qurʾān، 173–187.
    21. ----- (1986). “The Qurʾānic Study of Joseph: Plot, Themes, and Characters” JIQSA. 76، 1–15.
    22. Neuwirth, Angelika )1980). “Zur Struktur der Yūsuf-Sure. Studien aus Arabistik und Semitistik”, MIDEO; 125–152.
    23. Robinson, Neal )2003). Discovering the Qurʾan: A Contemporary Approach to a Veiled Text. Washington, DC: Georgetown University Press.
    24. Sinai, Nicolai (2017). “Review Essay: Going Round in Circles”. JQS 19:108; 106–122.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار