تحلیل استدلال‌های زبانی حضرت ابراهیم (ع) در قرآن براساس نظریه استدلال ورزی استفن.ای.تولمین

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار،گروه عربی،دانشکده ادبیات، دانشگاه تهران، تهران،ایران

2 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی دانشگاه تهران،تهران، ایران

چکیده

استدلال یکی از کاربردهای زبان است که به منظور تأثیرگذاری بر دیگری و در جهت اقناع مخاطب به کار می‌روند.اهمیت موضوع استدلال در پژوهش‌های معاصر به جایگاه آن در بلاغت جدید باز می‌گردد؛ به گونه‌ای که این حوزه علمی در دو بعد اصلی بیان و استدلال به عنوان ابزاری در جهت اقناع دیگری متمرکز شده‌است.استفن ای.تولمین  با وارد کردن انتقاد بر منطق ارسطویی آن را از قالب خشک و از پیش تعیین شده بیرون کشیده و به سمت استدلال زبانی سوق داده و جنبه کاربردی به آن بخشیده است.مدل استدلالی تولمین شش بخش دارد که هر استدلال متقن و قانع کننده‌ای حداقل سه بخش نخستین آن را در بردارد.قرآن با محوریت عقاید و تغییر وضع موجود و پاسخ گویی به گفتمان‌های شرک و کفر محور در بردارندة گفتمان‌های استدلالی است.استدلال‌های حضرت ابراهیم(ع) در مواجهه با کفار و مشرکین در بردارنده بخش‌های شش گانه مدل تولیمن است.در این مقاله برآنیم با روش توصیفی-تحلیلی، آیاتی که مربوط به استدلال‌های زبانی ایشان با مخاطبین مختلف است را طبق نظریه تولیمن مورد بررسی قرار دهیم. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که استدلال‌های حضرت ابراهیم(ع) در مواجهه با کفار و مشرکین در بردارندة بخش‌های شش گانه مدل تولیمن است و براهین ایشان از قدرت اقناع مخاطب برخوردار است.  

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Analyzing the Linguistic Arguments of Prophet Ibrahim (AS) in the Qurʾān based on Stephen E. Toulmin's Reasoning Theory

نویسندگان [English]

  • Shahriyar Niyazi 1
  • Masumeh Taghizadeh 2
1 Associate Professor, Department of Arabic, Faculty of Literature, University of Tehran, Tehran, Iran
2 PhD Student of Arabic Language and Literature, University of Tehran, Tehran, Iran
چکیده [English]

Argument is one of the uses of language that is used to influence others and to persuade the audience. The importance of argument in contemporary research goes back to its place in new rhetoric in such a way that this scientific field is divided into the two main dimensions of expression and argument. By criticizing Aristotelian logic, Stephen E. Toulmin took it out of its dry and predetermined format and moved it to linguistic reasoning and gave it a practical aspect. Toulmin's reasoning method has six parts where every cogent and convincing argument includes at least the first three parts. Focusing on opinions and changing the status quo as well as rebutting the discourses of polytheism and disbelief, the Qurʾān contains argumentative discourses. Prophet Ibrahim's (AS) arguments when confronting the infidels and polytheists comprises the six parts of Touliman's model. In this descriptive-analytical research article, we intend to analyze the ayahs that are related to Prophet Ibrahim's (AS) linguistic arguments for different audiences according to Touliman's theory. The findings show that the arguments of Prophet Ibrahim (AS) in the face of infidels and polytheists incorporates the six parts of Touliman's model and his arguments enjoy the power of persuading the audience.

کلیدواژه‌ها [English]

  • argument
  • Toulmin's theory of reasoning
  • Prophet Ibrahim (AS)
  1. -قرآن کریم

    1.الأنصاری،ابن هشام،(1367)مغنی اللبیب عن کتب الأعاریب،قم،انتشارات تبریزی.

    2.ابوالمکارم، علی، (1428)، الجمله الاسمیة، القاهره ، دار المعارف.

    3.آلوسى، محمود بن عبدالله،(1415) روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم و السبع المثانی‏، بیروت،دارالکتب العلمیة،منشورات محمد علی بیضون.

    4.اکبر نژاد،مهدی(1383)،گفتمان جدلی در قرآن،قم،انتشارات اسوه.

    5.بروتون فیلیپ، جوتییه جیل،(2011)، تاریخ نظریات الحجاج،مترجم: الدکتور محمد صالح ناحی الغامدی،المملکة العربیة السعودیة، مرکز النشر العلمی.

    6.جعفری تبار،حسن،(1398)،« اجرای مدل استدلالی تولمین در حقوق»،فصلنامه مطالعات حقوق خصوصی، دوره 49،شماره 1،صص 50-35.

    7.راغب اصفهانی، ابوالقاسم حسین ابن محمد،(1430)، المفردات فی غریب القرآن، بیروت: موسسه الاعلمی للمطبوعات.

    1. سیوطی جلال الدین،(2008) الاتقان فی علوم القرآن، دمشق، مؤسسة الرسالة الناشرون.
    2. شحاته، عبدالله محمود،(1423) تفسیر مقاتل بن سلیمان‏،بیروت‏، دار إحیاء التراث العربی.
    3. صادقی گل،بهناز، دهقان پور علیرضا (1389) «پژوهشی پیرامون انواع جدیدی از مغالطه در قرآن کریم،» دو فصلنامه علمی پژوهشی مطالعات قرآن و حدیث، سال 12، شماره دوم،صص 110-83.

    11.الطلبة ،محمد سالم(2008)،الحجاج فی البلاغة المعاصرة بحث فی بلاغة النقد المعاصر، ، بیروت، دارالکتب الجدید المتحدة.

    12.طروس، محمد،(2005)،النظریه الحجاجیة من خلال الدراسات البلاغیه و المنطقیه واللسانیه،عمان:دارالثقافه،

    13.طباطبایی،محمد حسین،(1390)،المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت، مؤسسة العلمی للمطبوعات‏.

    1. طنطاوى، محمد سید،(1997)التفسیر الوسیط للقرآن الکریم‏،مصر،نهضة مصر.

    15.طوسى، محمد بن حسن،(بی تا) التبیان فی تفسیر القرآن‏، بیروت‏،دار إحیاء التراث العربی‏.

    16.عابدینی، محمد رضا،(1399)حضرت ابراهیم علیه السلام پیامبر فطرت،قم،نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها.

    17.عبداللهی منیژه، عمل صالح احیا،(1391)« بررسی ساختار استدلال در سه متن دروه‌ی قاجار»،مجله بوستان ادب دانشگاه شیراز، سال چهارم، شماره دوم،صص174-151.

    1. فخر رازى، محمد بن عمر،(1420)، التفسیر الکبیر،بیروت:دار إحیاء التراث العربی‏. ‏
    2. قمی، علی بن ابراهیم،(1404)، تفسیر القمی، قم: دار الکتاب.
    3. مجلسی،محمد باقربن محمد تقی،(1403) بحار الأنوار الجامعة لددر أخبار الأئمة الأطهار، ،بیروت: دار احیاء التراث العربی.

    21.الهاشمی، أحمد، (1389)،جواهر البلاغة،مترجم:حسن عرفان،ج دوم،قم،نشر بلاغت.

    22.یعقوب، امیل بدیع، (1384)،موسوعة الصرف و النحو و الاعراب، تهران: استقلال.

    1. Toulmin, S. E. (1972). Human Understanding The Collective Use :and Evolution of Concepts Princeton University Press.
    2. Wodak, R. (2001). “The Discourse-historical Approach”. In R. Wodak. & M.